Bir Aile Şirketi misiniz?

Türkiye'de şirketlerin neredeyse %90'ının Aile Şirketi olduğunu biliyor muydunuz? Sırf Türkiye'de değil gerçi bu oran: ABD'de %90, Almanya ve Meksika'da %80, Avustralya ve Şili'de %75, İtalya'da %99.

Aile şirketi olmak kötü bir şey değil, hatta bir çok avantajı var. Ama yönetilmeyen dezavantajları ise şirketlerin sürekliliğini etkiliyor. Bir kaç kuşağa ulaşmış şirket sayısı çok az. ABD'de

• 1.kuşakta son bulan aile şirketi sayısı %80
• 2.kuşağa ulaşan %16
• 3.ve 4.kuşağa devam edenlerin sayısı ise %4

Aile ve şirket büyüdükçe yaşanan iletişimsizlikler, eski kuşakların yeni kuşaklara yetki ve sorumluluk verme sıkıntısı veya yeni nesilin başka hayallerinin olması, profesyonelliğe olan çekimserlik, ve benzeri sebeplerden dolayı elde edilemeyen 'sürdürülebilirlik' kavramı, aile şirketlerinin büyümesini engelleyerek, batmasına, bölünmesine, yok olmasına sebep oluyor. Bunun da tek ilacı var: Kurumsallaşmak

Kurumsallaşmanın bence en güzel tanımı: bir işletmenin faaliyetlerini kişilerin varlığına bağımlı olmadan sürdürebilmesini ve geliştirebilmesini sağlayan bir yapının oluşturulmasıdır. Aile şirketlerinin kurumsallaşmasıyla ilgili her ne kadar çeşitli görüşler olsa da, benim şahsi fikrim bu kurumsallaşma sürecinin ve yönteminin, aile şirketi olmanın avantajlarını yok etmeyecek şekilde olmasıdır. 

Peki Aile Şirketi olmanın avantajları nedir?

• Hızlı karar alma süreçleri ile krizlere karşı en hızlı reaksiyon gösteren şirketler aile şirketleridir
• Ortak kültürden gelinmesi, karşılıklı güven ve sürekli iletişim halinde olmak karar alma süreçlerinde olumlu etki sağlar
• Aile bireylerinin şirkete sadakati yüksek olur, bireysel olarak uzun vadeli planlar yapılır
• American University'den Ronald C.Anderson ve Temple University'den David Reep'in araştırmaları, aile şirketlerinin daha başarılı olduğunu söylemektedir

Bu durumda kurumsallaşmanın dozunu kaçırıp bu avantajları kaybetmemek çok önemlidir. Kurumsallaşmak her şirkete göre farklı içeriklerle uygulandığı zaman fayda getirir. Yani kurumsallaşmanın bir kitabı yoktur. Kurumsallaşmak isteyen şirketlerin, sektöre özel tecrübe sahibi kişilerden koçluk, danışmanlık alması gerektiğine inanıyorum.

Aile Şirketlerinin kurumsallaşmasıyla ilgili konular çok geniş ve derin. Yavaş yavaş bu konulara değinerek, yapmış olduğum araştırmalar ve çalışmalar sonucunda oluşturduğum fikirlerimi yazacağım. Aile şirketi olmanın güçlü ve zayıf yönlerinden, kuşaklar arası geçiş sorunlarına, kurumsallaşma süreçlerinden, aile anayasasına, ve bunun gibi bir çok konuya.

Öncelikle biraz düşünmenizi istiyorum. Bir çoğunuz şirket sahibi olabilirsiniz (kendiniz kurmuş olabilirsiniz, ailenizin şirketi olabilir, hissedar olabilirsiniz, vs), peki bu konular hakkında ne düşünüyorsunuz?

• İyi bir girişimci olabilirsiniz. Peki iyi bir yönetici misiniz?
• Şirketinizin uzun yıllar yaşamasını istiyor musunuz? 
• Yeni nesil aile bireylerinizin becerilerinin şirketinizi büyütebileceğine veya başarısını sürdürebileceğine inanıyor musunuz? Bu işe karşı sizin kadar tutkulular mı?
• Şirketinizde iyi eğitim almış, başarılı yöneticilerin çalışmasını ister misiniz?
• Peki bu yöneticilere nasıl bir kariyer vaat ediyorsunuz?
• Kurumsallaşmak istiyor musunuz? 
• Kurumsallaşmaktan beklentileriniz neler? Bunun finansal, müşteri, çalışan, TFRS (Türkiye Finansal Raporlama Sistemi), teknoloji ve iletişim boyutu ne?
• Başkalarının fikirlerine açık olmaya ve bazı sorumluluklarınızı devretmeye hazır mısınız?